Maatschappelijke voorzieningen

Onderwijshuisvesting
De leerlingenprognose voor 2022-2042 laat een groei zien van 11.769 leerlingen (4-tot 12jarigen) nu, naar ruim 13.000 leerlingen in 2032/2033. Deze groei doet zich vooral voor in de wijken Kazerneterreinen, ENKA en Kernhem en in de kernen Lunteren, Ederveen en Wekerom. Dit vergt uitbreiding van onderwijsgebouwen. Ook de toenemende druk op SO/VSO scholen vergt uitbreiding van voorzieningen (gebouwen). Naast groei van het aantal leerlingen zijn er steeds vaker verwijzingen naar het SO en VSO en maken ouders gebruik van het recht op ontwikkeling. Ontwikkelingen op de bouwmarkt (schaarse materialen, schaarse menskracht) veroorzaken druk op budgetten. Voor de geplande vernieuwing van de onderwijsgebouwen uit de vorige bestuursperiode: De Plataan (voorheen Wingerd en Julianaschool) zijn de beschikbare middelen onvoldoende gegeven de huidige uitgangspunten (eisen bouwbesluit, huidige maatschappelijke verwachtingen en Klimaatakkoord). De omvang van de benodigde middelen zijn in Q4 2022 bekend.

Sport
Voor sport is in het bestuursakkoord opgenomen dat het doel is om sport en bewegen te stimuleren en voor al onze inwoners toegankelijk te maken . Daarvoor zijn sterke aanbieders nodig. De focus voor 2023 ligt op het ondersteunen van aanbieders richting de toekomst. Denk daarbij aan thema's als vrijwilligers, vernieuwend aanbod zoals activiteiten gericht op gezonde leefstijl en veilig sportklimaat.  Daarnaast dragen wij bij aan goede sport- en beweegmogelijkheden in de openbare ruimte, omdat steeds meer mensen de openbare ruimte gebruiken voor sport en bewegen.

Cultuur
Cultuur draagt bij aan de ontwikkeling en ontplooiing van onze inwoners, aan een prettig woon- en vestigingsklimaat en aan ontmoeting. Cultuur krijgt steeds meer een plek in Ede.
In het bestuursakkoord is opgenomen dat we een mooie basis hebben, maar dat het wel van belang is de culturele voorzieningen op peil te houden en mee te laten groeien met de groei van Ede. In 2023 ligt de focus dan ook onder andere op het ontwikkelen dan wel updaten van onze voorzieningen en vernieuwing van ons aanbod. Landelijk gezien spelen er thema's als herstel, vernieuwing en groei van de sector na corona, en aanbod voor jongeren. Ook in Ede hebben we voor deze onderwerpen aandacht.

Erfgoed
De inwerkingtreding van de Omgevingswet, en het (casco) Omgevingsplan, hebben gevolgen voor het erfgoed in de gemeente. Er is onder andere nieuw beleid nodig om de aantasting van de omgeving van monumenten (‘monumentenbiotoop’) te voorkomen. Dit is een nieuwe wettelijke beleidstaak van de gemeente, ter bescherming van de kwaliteit van de leefomgeving. Bedrijfsbeëindigingen en functiewijzigingen in het buitengebied kunnen, direct of indirect, leiden tot verlies van erfgoed. Ondergrondse archeologische resten gaan ongezien verloren en karakteristieke gebieden veranderen van identiteit. Urgente opgaven op gebied van energietransitie en natuurcompensatie versterken dit proces aanzienlijk. In stedelijk gebied versnelt de woningbouw. De kans dat karakteristiek vastgoed wordt gesloopt, neemt hierdoor toe. Dit geldt steeds vaker ook voor de categorie ‘Post ‘65 Erfgoed’ (1965-1990), die in 2022 in kaart is gebracht. Als gevolg van de uitgevoerde en in uitvoering zijnde beleidsopgaven stijgt het aantal monumenten in de gemeente. Dit heeft gevolgen voor de gemeentelijke tegemoetkomingsregeling, waarin de laatste jaren door overvraag al een aanzienlijke scheefgroei is ontstaan.

In Cultura Erfgoed wil de gemeente het verhaal van Ede aan inwoners vertellen. In 2022 is het erfgoedcentrum geëvalueerd. Uit de evaluatie komt voort dat Cultura Erfgoed als samenwerkingsverband zou moeten fungeren en niet als kenniscentrum, waarin op vaste tijden professionals en vrijwilligers aanwezig zijn. In de nabije toekomst werken erfgoedorganisaties uit de hele gemeente meer in verband en organiseren gezamenlijk projecten, exposities en educatieve activiteiten.