Kapitaalgoederen
De gemeente heeft miljarden geïnvesteerd in kapitaalgoederen in de vorm van wegen, technische installaties, groen en bomen, bos en natuur, speelvoorzieningen, riolering, oppervlaktewater, openbare verlichting, civiele kunstwerken, gemeentelijk wagenpark, begraafplaatsen en vastgoed. Het onderhoud van deze goederen is van groot belang voor het zo goed mogelijk functioneren van de gemeente op vele terreinen. In deze paragraaf wordt ingegaan op de ontwikkelingen van de kwaliteit van de openbare ruimte en de mogelijke gevolgen voor de begroting 2023.
Beleidsschouw openbare ruimte
Zoals ieder jaar voert een externe partij voor ons een beleidsschouw uit. Deze kwaliteitsmeting is gebaseerd op de beeldsystematiek ontwikkeld door CROW (landelijk kennisplatform voor Infrastructuur, Openbare Ruimte, Verkeer en Vervoer). De totaalscore van de gemeente Ede in 2021 komt uit op kwaliteitsniveau C = matig.
De gemiddelde kwaliteit wordt in hoofdzaak bepaald door de beoordeling van het dagelijks onderhoud (beeldkwaliteit schoon) en in mindere mate door de technische kwaliteit (heel en veilig) van de openbare ruimte.
Naast de jaarlijkse meting van de beeldkwaliteit met de beleidsschouw van het dagelijks onderhoud (schoon) worden er door een externe partij inspecties uitgevoerd naar de technische kwaliteit van de wegen en bomen (heel en veilig). Dit geeft op onderdelen een beeld waarbij met name de technische kwaliteit van verhardingen een stuk slechter is dan de beeldkwaliteit laat zien. Dit is het gevolg van verouderde areaal en een te laag onderhoudsbudget waardoor niet tijdig de juiste onderhoudsmaatregelen genomen kunnen worden. Het technisch onderhoud aan wegen en bomen is gericht op het in stand houden van de kapitaalgoederen (technische kwaliteit) en zo het voorkomen van kapitaalvernietiging. Dit technisch onderhoud omvat, ten opzichte van het dagelijks onderhoud, een substantieel bedrag van de onderhoudsbegroting.
Onderzoek achterstand kwaliteit openbare ruimte
Naast de achteruitgang in kwaliteit heeft in begin 2022 een sterke prijsstijging plaatsgevonden waardoor minder werk uitgevoerd kan worden binnen de beschikbare middelen. Om de achteruitgang in de kwaliteit een halt toe te roepen is extra onderhoudsbudget benodigd. Onderzoek is uitgevoerd naar de kwaliteit en kosten van het beheer openbare ruimte. Aan de hand daarvan is berekend wat de te verwachten kosten minimaal zijn om aan de basiskwaliteit te voldoen.
Hiervoor zijn een aantal scenario's uitgewerkt die op 22 september 2022 besproken zijn met de gemeenteraad. Bij deze programmabegroting worden de sterke prijsstijgingen structureel gecompenseerd door het toekennen van extra prijscompensatie. Tevens maken wij middelen vrij om de achterstanden in te gaan lopen. Hiermee stabiliseren we de huidige technische kwaliteit en investeren we in beeldkwaliteit. Zo gaan we kapitaalvernietiging tegen en zorgen we voor een betere beleving voor inwoners.