Onderhoud kapitaalgoederen

Algemeen ten aanzien van kosten en planning
De in deze paragraaf opgenomen projecten zijn gepland en begroot binnen de beschikbare budgetten en capaciteit. Bij verdere stijging van kosten en beperkingen in capaciteit kunnen projecten vertraagd worden.

Gebiedsgerichte projecten
Gebiedsgerichte projecten zijn projecten waar meerdere vervangingsopgaven in de openbare ruimte over meerdere straten zijn. De grootste, meest bekende staan hieronder.

• Zeeheldenbuurt en Bloemenbuurt

In de Zeeheldenbuurt en Bloemenbuurt zijn er beheer- en vervangingsopgaven voor riolering, wegen en bomen. In 2022 heeft het college de Startnotitie Zeeheldenbuurt en de Startnotitie Bloemenbuurt geaccordeerd en heeft de raad in de Voorjaarsbrief 2023-2026 het benodigde budget beschikbaar gesteld voor uitvoering conform optie 4 Pragmatisch. De pragmatische aanpak zorgt voor een zo efficiënt mogelijke participatie en integrale wijkgerichte aanpak, waarbij participatie in het vervolgproces zoveel mogelijk wordt beperkt en alle kennis en ervaring die is opgedaan in het voortraject zo optimaal mogelijk wordt gebruikt. Het eerste cluster van de Zeeheldenbuurt wordt naar verwachting in 2023 afgerond. Het streven is om begin 2023 in bouwteams met de aannemers te starten met de uitvoering van de overige clusters in de Zeeheldenbuurt en met de uitvoering van de Bloemenbuurt. Het bouwteam gaat de verdere uitwerking van de Startnotitie uitvoeren in samenwerking met de buurt. Naar verwachting is de uitvoering eind 2025 gereed.

• Pakhuisweg

In de Pakhuisbuurt wordt de aanleg van een snelfietsroute gecombineerd met andere opgaven in de Pakhuisbuurt, zoals de aanpassing en vervanging van de (druk)riolering, het verminderen van wateroverlast en het vervangen van de asfaltdeklaag en het trottoir. Daarnaast wordt ter hoogte van het viaduct een proefopstelling geplaatst voor een om-en-om-regeling over het viaduct. Het project wordt deels uitgevoerd op grondgebied van de gemeente Veenendaal.
Afronding van de werkzaamheden wordt in de eerste helft van 2023 verwacht. Daarna wordt gedurende een klein jaar de proef met de om- en om-regeling uitgevoerd.

• Vossenakker/Arthur van Schendellaan

Deze beide straten worden heringericht als 30 km-zone en wegen, trottoirs, bomen, riolering en infiltratieputten worden vervangen. Afronding van het project wordt medio 2023 verwacht.

• Kolkakkerbuurt

Woonstede heeft in de Kolkakkerbuurt vervangende nieuwbouw gepleegd. Voorafgaand aan de nieuwbouw heeft de gemeente de openbare ruimte bouwrijp gemaakt en de riolering vernieuwd. Bij de Voorjaarsbrief 2023-2026 is een krediet van € 775.000 toegekend door de Raad, omdat de beschikbare budgetten niet toereikend bleken voor de complexe opgaven in het gebied. In 2022 is gestart met het woonrijp maken van de Kolkakkerbuurt en het laatste deel van de Verlengde Maanderweg (bomen, wegen, verkeer). De werkzaamheden worden gefaseerd uitgevoerd en zijn naar verwachting medio 2023 afgerond.

• Blokkenweg/Verlengde Parkweg/Vincent van Goghstraat/Nieuwe Maanderbuurtweg

In Ede-Zuid spelen een viertal projecten waarbij het riool, de wegen en het groen moeten worden vervangen. De openbare ruimte van een groot aantal aan elkaar grenzende wegen wordt heringericht. De ontwerpen worden in het tweede halfjaar van 2022 opgesteld. Het streven is om deze herinrichting gezamenlijk aan te besteden met de verschillende projecten in de directe omgeving om de overlast voor de bewoners te minimaliseren. Aanbesteding staat gepland voor begin 2023; uitvoering in de jaren 2023-2025.

• Diedenweg/Baron van Wassenaerlaan

Het project is een aanvullend project op de nieuwbouwwijk Park Reehorst. Met dit project wordt het gebied afgemaakt door de vervanging van de riolering, wegen en bomen. Het project zal naar verwachting tweede helft 2023 in uitvoering gaan.

• Wethoudersbuurt

In 2023 stellen we het stedenbouwkundig plan op voor de gehele buurt. Het plan omvat een integrale buurtaanpak, de bouw van 200 nieuwe sociale huurwoningen en 20 koopwoningen aangevuld met de opgave om de riolering in de IJssel de Schepperlaan, Thomaslaan en Van Voorthuizenlaan te vervangen.

• Diversen: Bennekom Oost (wetenschapsbuurt e.o.), Ederveen - Oost, Vogelbuurt en Lunteren Zuidwest

Deze projecten betreffen een gebiedsgerichte aanpak van verschillende opgaven: wegen, riolering en groen. Voorafgaand aan realisatie van de opgave wordt een verkenning uitgevoerd om, door participatie met bewoners en belanghebbenden, in beeld te brengen welke opgaven er spelen, welke ambities er zijn en of een integrale wijkgerichte aanpak meerwaarde heeft en (financieel) haalbaar is. Deze projecten zijn vertraagd. Er is gestart met een verkenning van de opgaven en de vraag hoe deze integraal kunnen worden gecombineerd. Uitvoering van deze projecten wordt op zijn vroegst verwacht in 2024.

Daarnaast start de verkenning van de volgende combinatieprojecten (projecten met diverse opgaven) in 2023: Indische buurt eo (Ede), Schras eo (Ederveen), Edeseweg (Wekerom), Lunteren Noord-West en De akkers (Bennekom).

Overige projecten
De volgende projecten staan op de nominatie om in 2023 te worden opgestart. Ofwel met de voorbereiding of met de uitvoering.

Wegen
Het uitvoeren van het groot onderhoud aan wegen en vervangingen vindt zoveel mogelijk integraal plaats. De grootste investeringsprojecten waarin wegen participeert zijn hiervoor beschreven. De wegen die voor 2023 gepland zijn voor groot onderhoud of vervanging zijn:
Groot onderhoud

• Ericalaan/Ede, vervangen deklaag van de rijbaan.
• Lorentzstraat/Ede, vervangen deklaag
• Curiestraat/Ede, deels vervangen deklaag van de rijbaan.
• Klaphekweg/Ede, deels vervangen deklaag van de rijbaan.
• Zeggelaarsweg/Lunteren, vervangen deklaag van de rijbaan
• Barteweg/Ede, deels vervangen deklaag fietspad.
• Peteweg/ Ede, deels vervangen deklaag fietspad.

Vervangingen

• Beekhoekweg/Lunteren, vervangen van de rijbaan.
• Groenestraat/Bennekom vervangen deklaag icm werkzaamheden Kierkamperweg.
• Niels Bohrstraat/Ede, deels vervangen deklaag van de rijbaan.
• Otterloseweg/Harskamp, toegangsweg en parkeerterrein voetbalvereniging vervangen.
• Willem Welgravenlaan/Lunteren, vervangen rijbaan
• Lunteren noordwest, vervangen rijbaan.

Daarnaast wordt er preventief onderhoud aan diverse wegen uitgevoerd om de levensduur te verlengen. Dit om de vervangingspiek in de nabije toekomst zoveel mogelijk af te vlakken.

Groen
Het vervangen van cultuurlijk en natuurlijk groen vindt plaats vanuit een integrale afweging in projecten (KIP). Hierbij wordt rekening gehouden met het beoogde wensbeeld, de technische kwaliteit van een plantvak en de afstemming op de beleidsambities zoals biodiversiteit en klimaatrobuustheid.
De plantvakken die voor 2023 op de planning staan om te vervangen zijn:

• Aart Roelofsenlaan Lunteren
• Annadaal Ede
• Catharinadaal Ede
• Clingendaal Ede
• Gravenhorst Ede
• Honskamperweg Lunteren
• Katenhorst Ede
• Levendaal Ede
• Weerdestein Ede

Bomen
Voor het uitvoeren van grootschalige boomvervangingsprojecten is krediet beschikbaar gesteld vanuit het bomenbeleidsplan. Deze boomvervangingen vinden zoveel als mogelijk integraal plaats. De integrale projecten waarin bomen participeert zijn in de paragraaf over gebiedsgerichte projecten hierboven terug te vinden. Overig omvangrijke projecten die voor boomvervanging in de planning staan voor 2023 zijn:

• Hertespoor in Ede
• Postweg, Stationsstraat en Wilbrinkstraat in Lunteren
• Boerenbond in Bennekom

Het areaal bomen wordt een keer in de drie jaar volgens de VTA richtlijnen gecontroleerd en indien nodig gesnoeid. Ook vindt door de gehele gemeente groeiplaats verbetering plaats.

Door de verandering van het klimaat en toenemende ziekten- en plaagdruk worden er meer individuele bomen vervangen. Er wordt een onderzoek gedaan naar alle iepenbomen in de gemeente Ede, om zo een overzicht te krijgen van de door iepziekte aangetaste bomen, om daarna een plan van aanpak te maken hoe nu verder met het vervangen van de aangetaste iepen. We weten dat er sprak is van aantasting door de iepziekte van de iepen in de gemeente, o.a. aan de Commandeursweg in Bennekom, de Ieplaan in Lunteren en de Pakhuisweg. Ook hebben we te maken met de essentaksterfte. In de Ede - Kastelenlaan gefaseerd Essen vervangen die aangetast zijn door de essentaksterfte.

Technische installaties
Voor de technische installaties (verkeersregelinstallaties) betreft het onderhoud onder andere het vervangen van de automaat, de programmatuur en indien nodig de detectielussen.
In het VRI-vervangingsplan zijn voor 2023 de volgende locaties opgenomen:

• Keesomstraat - Lelylaan (detectielussen)
• Galvanistraat - Frankeneng (detectielussen)
• N224 - Parkweide (programma vervangen)
• Galvanistraat-Dreeslaan (regelkast)

Bos en natuur
Onze natuurgebieden hebben vrijwel allemaal de Natura 2000-status. In samenwerking met de provincie Gelderland werken we komend jaar aan het herstel van de biodiversiteit, het klimaatrobuuster maken van onze bossen en dragen we zorg voor voldoende rust voor de verstoringsgevoelige soorten. Tegelijkertijd zorgen we ervoor dat onze natuurgebieden goed ontsloten blijven voor de recreanten en herstellen we waar nodig de cultuurhistorische elementen zoals de oude lanen. Onze inzet voor het in stand houden en/of het verbeteren van onze natuur beschrijven we in een nieuw bos en natuurbeheerplan. Werkzaamheden die in 2023 gepland zijn:

• Uitvoeren maatregelen ten behoeve van recreatiezonering, na gesprekken met gebruikersgroepen
• Revitaliseren bos in het kader van natuurherstel en klimaatadaptatie
• Toevoegen ontbrekende ecologische elementen ten behoeve van biodiversiteit herstel (poelen, open zandige plekken, etc.)
• Onderhoud en herstel laanstructuren

Spelen
Speeltoestellen inspecteren we meerdere keren per jaar op veiligheid volgens het Warenwetbesluit attractie- en speeltoestellen (W.A.S.). Als speeltoestellen niet meer veilig zijn en repareren niet meer mogelijk is worden ze verwijderd. Het nieuwe speelbeleidsplan Bewegen, Ontmoeten, Sporten en Spelen in de gemeente Ede (BOSS) heeft speelplekken aangewezen die op termijn zullen verdwijnen (initiatiefplekken) en speelplekken waarin we investeren (steun-, buurt- en bovenwijkse plekken). In 2023 gaan we op een aantal plekken één of meer speeltoestellen vervangen/ of er komt een buurtontmoetingsplek, te weten:

• Lunteren Noord-West
• Klokkegat Lunteren
• Eikenhof Ede.

Oppervlaktewater
Regulier onderhoud zoals het verwijderen van waterplanten in kleine waterpartijen en vijvers en het onderhouden van pompen, fonteinen en overige constructies in oppervlaktewater. In het buitengebied worden op diverse locaties duikers en beschoeiingen vervangen. Voor het beheer en onderhoud vindt afstemming plaats met het Waterschap. In 2023 gaan we inventariseren welke oppervlaktewateren we gaan baggeren en gaan we de waterafvoerende en infiltrerende bermen in stedelijk gebied in beeld brengen.

Openbare verlichting
Door mindering van de vervangingskredieten in 2020 en 2021 en het vroegtijdig moeten vervangen van armaturen in de wijk Kernhem is achterstand ontstaan in de vervangingsplanning voor het verduurzamen van de openbare verlichting. Om toenemende onderhoudskosten en uitval te minimaliseren wordt de komende jaren extra geïnvesteerd in vervanging van armaturen.
In diverse straten in onderstaande wijken en buurten wordt in 2023 masten en/of armaturen vervangen:

• Ede, de buurten De Dalen, Componistenbuurt, De Horsten
• Otterlo, ten zuiden van centrum
• Wekerom, diverse wegen
• Bennekom, de buurt Boekelo
• Harskamp, de buurt Westeneng.
• Lunteren, wijk Wormshoef

Civiele kunstwerken
Eens in de vijf jaar worden, conform de CUR117, de ca. 90 civiele kunstwerken geïnspecteerd. Hieruit volgen de onderhoudsmaatregelen voor de korte termijn en een theoretische restlevensduur. Voor kunstwerken met een theoretische einde levensduur van 0-10 jaar wordt met behulp van Life Cycle Costing (LCC) en nader onderzoek het noodzakelijk onderhoud en eventueel renovatie of vervanging bepaald. Voor 2023 staan geen vervangingswerkzaamheden gepland, wel uitvoering van diverse onderhoudsmaatregelen op basis van het onderhoudsbestek.

Riolering
Voor het reguliere beheer en onderhoud van de riolering ligt de focus afgelopen jaren op risicogestuurd beheer en onderhoud. In 2023 wordt dit verder uitgebreid. Aan de riolering worden risicoprofielen toegekend op basis van de kans op falen en de impact van falen. Hiermee kan een uitgebreidere lange termijnplanning worden opgesteld voor onderhoud en vervanging van de riolering. Dit is tevens belangrijke input voor de kaart integrale projecten (KIP).
Naast de gebiedsgerichte projecten waar riolering in deelneemt, gaan in 2023 de volgende projecten in uitvoering:

• Rioolvervanging hofjes Buurtscheuterlaan (Ede).
• Rioolvervanging Lindelaan (Ede).
• Aanpakken wateroverlast Slijpkruikweg (Ede).
• Rioolvervanging Engweg (Lunteren).
• Aanpakken wateroverlast Stationsstraat en Julianastraat (Lunteren).
• Relining diverse locaties gemeente Ede.
• Aanpakken wateroverlast Langschoterweg e.o. (Bennekom).

Voor mechanische riolering wordt in 2023 het volgende uitgevoerd:

• Aanleg telemetrie buitengebied
• Vervanging pompen drukriolering
• Vervanging besturing drukriolering
• Optimaliseren diverse (camping)gemalen.

Wagenpark
Op dit moment bestaat het wagenpark uit 38 voertuigen. Het ene jaar vervangen we er meer dan het andere jaar. Dat komt omdat we naar verschillende dingen kijken: aan de ene kant is dat de afschrijvingstermijn (die in de afgelopen jaren ook is gewijzigd en voor elektrische voertuigen is verhoogd van vijf naar zeven jaar), maar tegelijkertijd kijken we ook naar de conditie van het voertuig. Heeft het voertuig relatief weinig kilometers gereden, dan besluiten we soms om een voertuig langer door te laten rijden. En dat zorgt weer voor verschuivingen in het vervangingsplan. Zo staan er voor 2022 en 2023 maar twee voertuigen op de planning om te vervangen en in 2024 acht voertuigen.

We zetten ons in om binnen ons budget een zo duurzaam mogelijk gemeentelijk wagenpark te realiseren. Waar mogelijk worden er voertuigen vervangen door een duurzame(re) variant van aandrijving: elektrisch of met Compressed Natural Gas (CNG). Dit is afhankelijk van het doel waarvoor de voertuigen gebruikt worden. Voor transport van goederen en massa is, binnen het huidige budget, elektrische aandrijving nog niet haalbaar (kracht en actieradius) en CNG in beperkte mate. De ontwikkelingen gaan snel en we blijven monitoren wat de mogelijkheden zijn. Zo onderzoeken we of er mogelijkheden zijn om de laadcapaciteit op de Gemeentewerf te vergroten, mede in het kader van de ontwikkelingen om in 2026 van Ede-Centrum een emissievrije zone te maken.

Begraven
De Visie Begraven wordt in 2022 voorgelegd aan de gemeenteraad. De visie begraven vormt de basis voor de vervangingswerkzaamheden die na vaststelling van de visie begraven gepland kunnen worden.

Vastgoed
In 2023 sluiten we nieuwe contracten met onderhoudspartners. Hierbij is het MJOP leidend, maar er wordt kritisch gekeken of het geplande onderhoud ook daadwerkelijk noodzakelijk is. Bij vervanging wordt gekeken naar duurzame oplossingen.

In de bestuursperiode 2023-2026 worden op basis van de Routekaart voor de verduurzaming gemeentelijk vastgoed onder andere de volgende panden verduurzaamd: Raadhuis, Cultura, de Frisokazerne, Sporthal 't Riet en diverse onderwijsinstellingen zoals Marnix College Senior, Het Streek Bovenbuurtweg en het Marnix College Junior. Hiermee zetten we stappen naar een energieneutrale vastgoedportefeuille. Met deze ingrepen besparen we ca. 42% CO2, bovenop de al gerealiseerde 15% reductie als gevolg van de verduurzamingsinvesteringen van de afgelopen jaren. Hiermee werken we toe naar een reductie van de CO2 uitstoot met 60% in 2030 ten opzichte van 1990 (en met 53% ten opzichte van 2020).

In 2023 formuleren we in het kader van inclusiviteit op basis van de uitgevoerde pilots nadere ambities, randvoorwaarden en eisen ten aanzien van de bereikbaarheid en toegankelijkheid van ons vastgoed.